رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک (که به اختصار کتو نیز نامیده میشود) یک برنامه غذایی کمکربوهیدرات و پرچرب است که هدف اصلی آن تغییر در نحوه تأمین انرژی بدن است. در حالت عادی، بدن انسان از کربوهیدراتها به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده میکند. اما در رژیم کتوژنیک، با کاهش شدید مصرف کربوهیدرات (به کمتر از ۵۰ گرم در روز)، بدن وارد حالتی به نام کتوز میشود. در این حالت، بدن برای تأمین انرژی خود به سراغ چربیها میرود و این فرآیند به کاهش وزن کمک میکند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع رژیم لاغری.
رژیم کتوژنیک چگونه کار میکند؟
برای اینکه بدانید چگونه با رژیم کتوژنیک لاغر میشوید، ابتدا باید با مکانیسم عملکرد آن آشنا شوید.
• در این رژیم، بیشترین میزان کالری مصرفی باید از چربیها و پروتئینها تأمین شود و مصرف کربوهیدراتها به حداقل برسد.
• غذاهای حاوی کربوهیدرات ساده مانند نان ، نوشابههای شیرین ، شکر و شیرینیجات باید از رژیم غذایی حذف شوند.
• در حالت عادی، بدن انرژی خود را از کربوهیدراتها به دست میآورد، اما در رژیم کتوژنیک، سوخت و ساز بدن از چربیها و سپس پروتئینها تأمین میشود. این تغییر متابولیکی (سوخت و سازی) باعث میشود بدن برای تأمین انرژی به سراغ ذخایر چربی بروید و این موضوع به کاهش وزن کمک میکند.

بیشتر بخوانید: رژیم متابولیک
انواع رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک انواع مختلفی دارد که هر کدام برای اهداف خاصی طراحی شدهاند:
1. رژیم کتو استاندارد:
• شامل مصرف کم کربوهیدرات (حدود ۱۰٪)، پروتئین متوسط (حدود ۲۰٪) و چربی بالا (حدود ۷۰٪).
2. رژیم چرخهای:
• شامل ۵ روز رژیم کتوژنیک و ۲ روز مصرف بالای کربوهیدرات.
3. رژیم کتو هدفمند:
• در این رژیم، مصرف کربوهیدرات فقط در زمان ورزش مجاز است.
4. رژیم پرپروتئینی:
• شبیه رژیم استاندارد است، اما با مصرف بالاتر پروتئین.
رژیم کتوژنیک استاندارد بیشترین طرفدار را دارد و تحقیقات بیشتری روی آن انجام شده است. در این مقاله نیز به صورت تخصصی به این نوع رژیم میپردازیم.

فواید رژیم کتوژنیک
رژیم کتوژنیک فواید متعددی برای سلامت بدن دارد که شامل موارد زیر است:
1. کاهش وزن:
• افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) و کاهش اشتها باعث کاهش وزن میشود.
2. پیشگیری از سرطان:
• برخی تحقیقات نشان دادهاند که رژیم کتوژنیک میتواند در کنار درمانهایی مانند شیمیدرمانی، به کاهش رشد سلولهای سرطانی کمک کند.
3. کاهش تشنج:
• این رژیم برای افراد مبتلا به صرع مؤثر است و میتواند تعداد تشنجها را کاهش دهد.
4. بهبود عملکرد مغز:
• مصرف کتونها (حاصل از سوخت چربی) میتواند عملکرد مغز را بهبود بخشد و از بیماریهایی مانند آلزایمر جلوگیری کند.

آشنایی کامل با رژیم غذایی لیمومی
غذاهای مجاز و ممنوع در رژیم کتوژنیک
غذاهای مجاز:
1. پروتئینها: تخم مرغ، گوشت، ماهی و غذاهای دریایی.
2. چربیهای سالم: آووکادو، آجیل، دانهها و روغنهای مفید.
3. سبزیجات کمکربوهیدرات: گوجه فرنگی، پیاز، فلفل و ...
4. محصولات لبنی: کره، خامه و پنیرهای فرآوری نشده.
غذاهای ممنوع:
1. غذاهای شیرین: کیک، بستنی و ...
2. نشاستهها: ماکارونی، برنج و ...
3. حبوبات: عدس، لوبیا و ...
4. میوهها: به جز انواع توت.
5. نوشیدنیها: آبمیوه، نوشابه و ...

بیشتر بخوانید: رژیم قلیایی یا آلکارین چیست؟
عوارض احتمالی رژیم کتوژنیک
هرچند رژیم کتوژنیک فواید زیادی دارد، اما ممکن است عوارضی نیز داشته باشد:
1. سنگ کلیه:
• افرادی که مشکلات کلیوی دارند، باید قبل از شروع این رژیم با پزشک مشورت کنند.
2. آنفولانزا کتو:
• در هفتههای اول، ممکن است علائمی مانند خستگی، سرگیجه و تهوع احساس شود.
3. مشکلات قلبی:
• کمبود الکترولیتها میتواند باعث آریتمی قلبی شود.
4. درد عضلانی:
• کمبود مواد مغذی مانند منیزیم میتواند باعث گرفتگی عضلات شود.
ورزش در رژیم کتوژنیک
ورزش در رژیم کتوژنیک مفید است، اما باید به نکات زیر توجه کرد:
- تمرینات شدید نباشید: با کاهش کربوهیدرات، سطح انرژی بدن کاهش مییابد.
- چربی سوزی بیشتر: ورزش در این رژیم میتواند به سوزاندن چربی کمک کند.
رژیم کتوژنیک مناسب چه افرادی است؟
این رژیم برای افرادی که به دنبال لاغری سریع هستند، مناسب است. اما برای استفاده طولانیمدت، مشورت با پزشک ضروری است.
چه کسانی نباید از رژیم کتوژنیک استفاده کنند؟
• افراد مبتلا به مشکلات تیروئیدی.
• افراد با بیماریهای کبدی یا کیسه صفرا.
• افرادی که مشکلات تغذیهای دارند.
نتیجهگیری
رژیم کتوژنیک میتواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای لاغری سریع مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، پیروی از این رژیم نیازمند رعایت دقیق اصول و مشورت با پزشک است. اگر به دنبال یک رژیم غذایی سالم و پایدار هستید، بهتر است از رژیمهای متعادلتر استفاده کنید.